استرس چیست؟
استرس حالتی است که باعث تحریک پاسخ بیولوژیکی خاصی است ، زمانی که در معرض تهدید یا چالش بزرگی قرار می گیرید ، هورمون ها و مواد شیمیایی در سراسر بدن افزایش می یابند. زمانی که پاسخ بدن به عامل استرس ایجاد شد ، باید بدن به حالت آرامش برسد. علائم و عوارض استرس از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
استرس های پی در پی و زیاد ، موجب به خطر افتادن طولانی مدت سلامت بدن می شود.
آیا همه ی استرس ها بد هستند؟
این حالت ضرورتا بد نیست ، ولی آنچه که یک فرد استرس می نامد ، شاید برای فرد دیگر نباشد ، یکی از بارزترین این مثال ، سخنرانی در جمع است ، برخی آن را هیجان انگیز می دانند و برخی دیگر از شدت ترس فلج می شوند.الزاما همیشه بد نیست ، روز عروسی ، نوعی استرس خوشایند است.
به یادداشته باشید که بهتر است موقت باشد ، زمانی که از شرایط مبارزه یا فرار خارج شدید ، باید ضربانقلب کاهش یافته و بدن به نوعی آرامش برسد.در مقابل ، استرس های طولانی مدت و مکرر برای بدن بسیار مفید می باشند.
امروزه ، زنگی بدون استرس به معنای واقعی وجود ندارد ولی می توانیم تا حد امکان از عوامل استرس زا دوری کنیم.
تعریف استرس
زمانی که احساس خطر کنید ، غده ی هیپوتالاموس در مغز واکنش نشان می دهد. ای غده سیگنال های اعصاب هورمون ها را به غدد آدرنالین فرستاده که موجب آزادشدن هورمون ها به مقدار فراوان می شود.این هورمون ها به طور طبیعی شما را برای مقابله با خطر و افزایش شانس نجات یافتن از عامل خطر می شوند.
یکی از این هورمون ها آندرنالین است. ممکن است شما آن را با نام اپی نفرین یا ( هورمون مبارزه یا فرار ) بشناسید.
از جمله کارهای هورمون آدرنالین :
♦ افزایش ضربان قلب
♦ افزایش تعداد تنفس
♦ کمک به عضلات برای به کار بردن راحت تر گلوکز
♦ منعقد کردن رگ های خونی ، بنابراین خون به عضلات انتقال داده می شوند.
♦ تحریک تعریق بدن
♦ مهار تولید انسولین
در حالیکه در حال عادی تولید آدرنالین مفید است ، تولید مکرر این هورمون ، موجب :
♠ آسیب به رگ های خونی
♠ فشار خون بالا ، هایپرتانسیون
♠ سر درد
♠ اضظراب
♠ بی خوابی
♠ افزایش وزن
اگرچه آدرنالین مهم است ، ولی مهم ترین هورمون استرس نیست ، بلکه کورتیزول مهم است.
استرس و کورتیزول:
به عنوان مهم ترین هورمون استرس ، کورتیزول نقش بسیار مهمی در شرایط استرس زا دارد.
مهم ترین وظایف کورتیزول :
♥ بالا بردن میزان گلوکز در جریان خون
♥ کمک به مغز برای استفاده ی بهینه از گلوکز
♥ بالا بردن دسترسی موادی که موجب ترمیم بافت های آسیب دیده می شوند
♥ مهار عملکردهایی که در مواقع مواجهه با خطر غیر ضروری هستند.
♥ تغییر پاسخ سیستم ایمنی
♥ تحت تأثیر قرار دادن بخش هایی از مغز که مسئول کنترل ترس ، انگیزه و حالات مختلف بدن هستند.
چنانچه سطح کورتیزول به مدت طولانی بالا باشد ، تأثیر منفی روی سلامتی خواهد داشت و منجر به :
♣ افزایش وزن
♣ فشار خون بالا
♣ مشکلات خواب
♣ کمبود انرژی
♣ دیابت نوع 2
♣ پوکی استخون
♣ مشکلات حافظه
♣ سیستم ایمنی ضعیف شده که در برابر عفونت ها کمتر مقاوم می شود.
انواع استرس:
♦ استرس حاد
♦ استرس حاد اپیزودیک
♦ استرس مزمن
استرس حاد
این نوع برای همه اتفاق می افتد ، نوعی واکنش بدن نسبت به چالش جدید است. این استرس را زمانی که از حادثه ای جان سالم به در کرده اید ، تجربه می کنید. همچنین زمانی که ترس تؤام با هیجان لذت بخش داشته باشید نیز این نوع استرس را خواهید داشت. مثل زمانی که سوار ترن هوایی می شود.
این میزان از استرس معمولا هیچ ضرری ندارد. حتی ممکن است برای سلامتی بهتر هم باشد. شرایط استرس زا ذهن و بدن را برای پاسخ هایی بهتر در برابر شرایط متفاوت را آماده تر می کند.
زمانی که خطر رفع شد ، باید تمام عملکردهای بدن به حالت عادی بر گردند.
استرس حاد اپیزودیک
این نوع استرس شرایط متفاوت تری دارد. این استرس زمانی اتفاق می افتد که دچار تهدید جدی برای سلامتی شوید ، که احتمالا ناراحتی های بعدی را تجربه کنید. در واقع همان استرس حاد است ، با این تفاوت که در چند مرحله اتفاق می افتد . این نوع استرس حتی ممکن است زمانی که اضطراب دارید و از احتمال وقوع اتفاقی نگران هستید نیز به سراغتان بیاید.
استرس مزمن
زمانی که برای مدتی طولانی سطوح بالای استرس را داشته باشید ، دچار استرس مزمن شده اید. استرس طولانی مدت همانند این تأثیر منفی روی سلامتی خواهد داشت. این استرس منجر به :
◊ اضطراب
◊ بیماری های قلبی عروقی
◊ افسردگی
◊ فشار خون بالا
◊ سیستم ایمنی ضعیف شده
از عوارض استرس مزمن می توان به سردرد ، نارحتی های معده و مشکلات خوای اشاره کرد.
برخی از عوامل ایجاد استرس مزمن :
*زندگی در شهرهای شلوغ و پر تردد
*زندگی با بیماری های مزمن
*نجات از حادثه ای پر خطر یا بیماری
*پرستاری از شخصی که وابستگی عاطفی دارید و ان شخص دچار آلزایمر است.
*زندگی در فقر و یا بی خانمان شدن
*زندگی با شغل پرخطر
*ساعات کاری طولانی مدت یا متنفر بودن از شغل
هیچ راه پایانی برای خاتمه دادن به استرس ها وجود ندارد زیرا تعداد و انواع بسیار متفاوتی دارند و اینکه علائم و عوارض استرس از فردی به فرد دیگر متفاوت هستند.
عوارض استرس :
درست همان طور که همهاز عوامل بسیار متعددی دچار استرس می شوند ، علائم و عوارض استرس هم از شخصی به شخص دیگر متفاوت خواهند بود.
در ادامه برخی از شایع ترین علائم استرس را عنوان کرده ایم :
♣ دردهای مزمن
♣ بی خوابی و دیگر مشکلات خواب
♣ مشکلات هضم
♣ پرخوری یا کم خوری مزمن
♣ نداشتن قدرت تمرکز و تصمیم گیری
♣ خستگی مزمن
ادامه دارد …
نوشته شده توسط نسیم فرضعلی پور
